niedziela, 27 października 2013

„Wiadomości Literackie” prawie dla wszystkich – Małgorzata Szpakowska

Dziś książka, która pokazuje fragment historii polskiej prasy. „Wiadomości Literackie” to jeden z najbardziej znanych tytułów społeczno-kulturalnych dwudziestolecia międzywojennego. Ukazywały się w latach 1924-1938, w tym czasie wydano 829 numerów. Twórcą, wydawcą i samowładnym redaktorem był Mieczysław Grydzewski. Tak mówił o pieniądzach na pierwszy numer:
Pierwszy numer został zapłacony dzięki mojej matce, która dla dobra literatury rozstała się z broszką podarowaną jej przez rodziców z okazji 50-lecia ich ślubu.”
Przez wielu pismo było uważane za nieprzyzwoicie warszawocentryczne. Unikało deklaracji ideowych, artystycznych. Na stałe związani z pismem byli Tuwim, Słonimski, Boy-Żeleński, Broniewski. To właśnie w „Wiadomościach Literackich” od 1927 roku ukazywały się „Kroniki tygodniowe” Antoniego Słonimskiego. Ich autor pisał również o literaturze, teatrze, filmach, a także drukował swoje wiersze.
Do grona założycieli pisma należał Julian Tuwim. W międzywojniu był popularny, współpracował z kabaretami, należał do Skamandra. W „Wiadomościach Literackich” publikował swoje wiersze, m.in. „Lokomotywę”, „Słonia Trąbalskiego”, „Zosię Samosię”, „Wiosnę” i „Do prostego człowieka”. Ogłaszał też analizy filologiczno-poetyckie i wspomnienia.
Ważną postacią był wspomniany już Tadeusz Boy-Żeleński. Kiedy powstały „Wiadomości Literackie” był już po 50-tce, miał ugruntowaną pozycję jako tłumacz oraz komentator literacki. Był również krytykiem teatralnym i autorem wspomnień literackich. Stale obecny na łamach pisma od 1928 r. Trochę autorytet, trochę skandalista. Przez Adolfa Nowaczyńskiego nazywany „mędrcem z urojenia”. Koncentrował się na obszarze moralno-obyczajowym.
Literatura była celem strategicznym pisma. Systematycznie pojawiały się informacje o nowościach. Przez „Wiadomości Literackie” przewinęła się prawie cała literatura międzywojenna – poza skrajną awangardą i Gałczyńskim. Obok literatury sporo miejsca zajmował również teatr, mniej sztuki plastyczne, muzyka czy film. Popularnością cieszyły się reportaże, głównie te podejmujące tematy sensacyjne, jak wychowanie klasztorne czy prostytucja. „Wiadomości Literackie” organizowały liczne plebiscyty (np. kogo wybralibyście do Akademii Literatury Polskiej lub 12 najsympatyczniejszych postaci literatury polskiej) oraz konkursy dla czytelników. Pojawiały się elementy polityki historycznej - pismo uchodziło za propiłsudczykowskie.
Ciekawostką jest, że w „Wiadomościach Literackich” swoje felietony sportowe zamieszczał Rafał Malczewski, a o prawie pisał Jan Brzechwa.
Książka Małgorzaty Szpakowskiej to skarbnica wiedzy o „Wiadomościach Literackich”. Zawiera mnóstwo szczegółów i anegdot. Lektura mocno wciągająca.

18 komentarzy:

  1. Już od dawna mam tą książkę na oku i mam ogromną nadzieję, że ją kiedyś dorwę. Wieeeeeeeeele ciekawostek do wydobycia.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Basiu, musisz koniecznie ją przeczytać. Myślę, że Ci się spodoba. Mnóstwo tu ciekawostek:)

      Usuń
  2. Mało o prasie minionych wieków wiemy, tyle pewnie, co się liznęło na lekcjach języka polskiego. Niewiele też w głowie zostawało , bo ta tematyka zawsze była traktowana po macoszemu. Dobrze więc, że takie wydawnictwa się pojawiają i mają wdzięcznych czytelników. Książka, niestety, w mojej bibliotece niedostępna, więc pewnie nieprędko przyjdzie nam się spotkać ;)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ja miałam to szczęście, że w mojej bibliotece była. Faktycznie, o prasie wiemy bardzo mało. Sama kilkukrotnie czytałam artykuły z "Wiadomości Literackich" i jak tylko usłyszałam o tej książce wiedziałam, że muszę ją przeczytać. Podziwiam ogrom pracy autorki. Dobrze, że takie książki się pojawiają. Można się z nich dowiedzieć mnóstwa ciekawych rzeczy (np. nie wiedziałam, że Broniewski był sekretarzem redakcji).

      Usuń
    2. Może w jednej z dwóch książek o Broniewskim, będzie coś na temat Wiadomości Literackich? Kupiłam "Broniewski. Miłość, wódka i polityka" i dostałam z MG "Broniewski w potrzasku uczuć"

      Usuń
    3. Na zakup "Broniewskiego w potrzasku uczyć" czekam z niecierpliwością. Jestem bardzo ciekawa jakie listy pisywał poeta. A o "Wiadomościach LIterackich" też coś się powinno znaleźć. Będę czekała na Twoje recenzję!

      Usuń
    4. Mogę oddać w prezencie, trochę przez pocztę poobijana, ale reszta ok. ;) W razie "co", proszę o maila

      Usuń
    5. Bardzo chętnie przygarnę:) Już piszę maila:)

      Usuń
  3. Widzę , że wyrażasz się o „Wiadomościach Literackich”j w samych superlatywach, dlatego w obliczu takiej pochlebnej rekomendacji nie omieszkam poszukać tej książki.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Polecam z pełną odpowiedzialnością! Dużo ciekawych informacji, interesująca forma i skarbnica wiedzy o życiu w międzywojniu.

      Usuń
  4. Odpowiedzi
    1. Książka Pani Małgorzaty Szpakowskiej pełna jest anegdot i ciekawostek. Czytałam ją z ogromną przyjemnością. Myślę, że Ci się spodoba. Pozdrawiam!

      Usuń
  5. Bardzo lubię takie pozycje, sięgnę - gdy tylko spotkam:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Polecam bo naprawdę warto. Książka jest dobrze napisana i wymagała od Autorki ogromu pracy. Doskonale oddaje klimat epoki i pokazuje znanych twórców przez pryzmat ich artykułów.Pozdrawiam!

      Usuń
    2. Naprawdę zainteresowała mnie ta pozycja. Jest taka odmienna od tego, co mamy pod dostatkiem na rynku... Ufam, że warto:)

      Usuń
    3. Warto, warto:) Uważam, że czasem warto sięgnąć po coś zupełnie innego niż to, co oferuje współczesny rynek wydawniczy. Pozdrawiam!

      Usuń
  6. Koniecznie muszę to znaleźć. Brzmi bardzo zachęcająco, bo jakże mogą nie zachęcać "Wiadomości Literackie". A tu jeszcze szczegóły i anegdoty... Świetna odskocznia od współczesnych problemów i zagadnień. Myślę, że mój mózg by sobie przy tym odpoczął.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dla mnie lektura tej książki była prawdziwą przyjemnością. To nie tylko kompendium wiedzy o piśmie, ale również problemy ówczesnego świata, życie artystyczne i kulturalne międzywojnia. Myślę, że książka przypadnie Ci do gustu. Pozdrawiam!

      Usuń