Opowiadania i opowieści – Antoni Czechow

Antoni Czechow to jeden z moich ulubionych pisarzy rosyjskich. Przez wielu nazywany jest mistrzem małych form. W swoich opowiadaniach kreślił obrazki obyczajowe z życia różnych klas społecznych: kupców, urzędników, ziemian. Pisarz postawił sobie ambitny cel rozwijania tradycji satyrycznej w literaturze rosyjskiej. Satyry Czechowa to arcydzieła, których głównym źródłem był humor. Antoni Czechow bezpośrednio nie piętnuje wadliwej struktury instytucji państwowych, ale koncentruje się głównie na sferze psychicznej. Jego nowatorska postawa twórcza polegała na ukazywaniu oddziaływania określonej sytuacji historycznej na osobowość jednostki.

Czechow unikał efektownej fabuły, a także niezwykłych zdarzeń. Pozostawał przy prostych, wręcz banalnych wątkach. To urzeka. Istotnym wyróżnikiem w kompozycji nowel jest nieoczekiwany finał, zazwyczaj o zabarwieniu humorystycznym.

Wśród moich ulubionych opowiadań znajduje się Aptekarzowa. To opowieść o  kobiecie, która jest znudzona swoją egzystencją. Jest nieszczęśliwa ponieważ pragnie innego życia niż to, które ma przy nudnym mężu, który w dodatku nie rozumie jej potrzeb.

Podobał mi się również Kameleon. To opowieść o psie, który ugryzł Chriumkina. Utwór ukazuje absurdalną sytuację - kiedy okazało się, że pies należał do brata generała rewirowy posunął się nawet do tego, że pochwalił psa za ugryzienie człowieka. A wszystko po to, żeby przypodobać się przedstawicielom władzy. Gdy okazuje się do kogo należy pies zgromadzony tłum wyśmiewa poszkodowanego mężczyznę, a rewirowy Oczumiełow mówi:

„Ja się jeszcze do ciebie dobiorę!”

Kameleon to perełka humorystyki.   

Czechow w doskonały sposób demaskuje społeczeństwo carskiej Rosji. Pokazuje ludzi zwyczajnych, którzy boją się władzy, są znudzeni życiem, nieszczęśliwi. W świecie przedstawionym przez pisarza dominuje biurokracja i nepotyzm. Nikt nie liczy się z jednostką. Panuje wszechobecna znieczulica. Świat przedstawiony w opowiadaniach pełen jest absurdów, a Czechow tak go konstruuje, że widać dominujący humor. Warto podkreślić, że prezentowana przez niego bogata skala przywar ludzkich i wad społecznych była pretekstem do ujawnienia presji systemu społeczno-politycznego na mentalność ludzi.