Pewnej zimowej nocy – Simon Sebag Montefiore

Do sięgnięcia po powieść tego autora skłonił mnie jego artykuł zamieszczony w miesięczniku „Nasza historia”. Montefiore opisywał w nim historię rzekomego spisku, w który została uwikłana młodzież elitarnej szkoły średniej za rządów Stalina. Postanowiła przeczytać książkę. Zaintrygowała mnie sprawa złotej młodzieży w czasach reżimu. Nie bez znaczenia był fakt, że rządy Stalina to okres, który szczególnie mnie interesuje.

Od razu napiszę, że książka jest genialna. Wielowątkowa, napisana ciekawym językiem i wciągająca od pierwszej strony. Świetnie oddane realia dopełniają całość. Akcja rozpoczyna się w 1945 roku, w momencie, w którym Rosja świętowała zwycięstwo nad Niemcami. To wtedy na Moście Kamiennym w sąsiedztwie Kremla dwoje młodych ludzi ginie od strzałów. Rozpoczyna się śledztwo. Poznajemy losy rodzin Romaszkonów, Satinowów, Dorowów, Błagowów, Szako, Titorenko i Kurbskich. Bowiem cała sprawa zabójstwa odciska swe piętno nie tylko na dzieciach, ale przede wszystkich na ich rodzinach. Dodam tylko, że dzieci są namawiane do donoszenia na najbliższych.

Nie jest to, wbrew temu, co może się wydawać, opowieść koncentrująca się na reżimie, który potrafi złamać i zniszczyć każdego, a przynajmniej nie przede wszystkim. To historia o dorastaniu, przyjaźni, życiu rosyjskich elit, zdradzie, a przede wszystkim o miłości. Postacie ukazane w książce są bardzo różne – mamy osoby, ślepo oddane władzy, gotowe poświęcić wszystko, by piąć się po szczeblach karierach, jak wicedyrektor szkoły Rimm. Są też osoby z pasją, jak nauczyciel Benia Golden, człowiek, który poświęca własne życie, by ratować młodzież. System ukazany w książce jest bezwzględny – do aresztu trafiają np. kilkuletnie dzieci, którym nie oszczędzano nawet rewizji osobistych.

Kolejną płaszczyzną książki są dalsze losy bohaterów, zupełnie nieprzewidywalne, a także niezwykła historia miłosna rodziców dwójki bohaterów.