Estreicherowie. Kronika rodzinna – Krystyna Grzybowska

Od jakiegoś czasu mam szczęście do dobrych książek. Może wynika to z faktu, że bardzo starannie dobieram lektury, a może to kwestia przypadku. Dziś o książce, która bardzo mnie wciągnęła. Przede wszystkim dlatego, że opowiada historię rodziny, a takie utwory bardzo lubię. Po drugie, twórczość głównych przedstawicieli rodu jest mi znana. Po trzecie, większość wydarzeń toczy się w dawnym Krakowie, a miasto to zajmuje wyjątkowe miejsce w moim życiu.

„Estreicherowie. Kronika rodzinna” to historia rodziny Estreicherów, twórców „Bibliografii Polskiej”. Dzieło to jest zapewne znane wszystkim filologom polskim. Stworzenie kilkudziesięciu tomów wymagało długiej i tytanicznej wręcz pracy, a i nie obyło się bez problemów z jej wydaniem. Prace rozpoczął Karol Estreicher, zwany ojcem bibliografii polskiej. To on przyczynił się do uporządkowania zbiorów Uniwersytetu Jagiellońskiego i Szkoły Głównej. Był także autorem kilkuset prac z zakresu literatury, teatru i gwary złodziei. To właśnie tej postaci, pisarka, a przy tym wnuczka Karola, poświęciła najwięcej miejsca.

Można również przeczytać o korzeniach rodziny, przodkach Karola i jego następcach. Pracę nad „Bibliografią” kontynuowali bowiem jego syn Stanisław oraz wnuk Karol. Warto dodać, że rodzina była związana ze środowiskiem akademickim UJ, było w niej wielu filozofów, prawników, chemików czy lekarzy. W tle rozgrywają się ważne wydarzenia z historii Polski – powstania, walka z zaborcami, II wojna światowa.

Najbardziej przejmujący był los Stanisława Estreichera, który w wyniku Sonderaktion Krakau (niemieckiej akcji skierowanej przeciw polskim uczonym) trafił do obozu Sachsenhausen, gdzie zmarł. W czasie wojny rodzina i znajomi z poświęceniem ocalili jeden z niewydanych tomów „Bibliografii”, obejmujący literę Zet.

Książka przybliża też Kraków z XVIII i XIX wieku, a także pokazuje ludzi związanych z Estreicherami: Kołłątaja, Wyspiańskiego, Mehoffera, Chwistka czy Rydla. Całość wzbogacają fragmenty korespondencji rodziny, a także listy do i od przyjaciół, fragmenty dziennika Karola Estreichera, a także pamiętnik Stefci, późniejszej żony Karola.

Portret Karola Estreichera autorstwa Leona Wyczółkowskiego.